DÜZ ANLATIM (TAKRİR) YÖNTEMİ:
Bilgiler öğretmen tarafından öğrencilere aktarılır. Öğrenciler pasif dinleyici konumundadır. Sınıf kalabalıksa, süre kısıtlıysa anlatım yöntemi kullanılabilir. Uzun süreli anlatımlar öğrencileri sıkabileceğinden kısa süreli anlatımlar tercih edilmelidir. Sıkıcılıktan kurtulmak için ve öğrencilerin dikkatini çekmek için grafik, tablo, slayt gibi materyaller kullanılabilir.
DÜZ ANLATIM TEKNİKLERİ:
Brifing: Bir konuda yetkili birine ya da yetkililere özel bilgi verilen basın toplantısıdır.
Demeç: Basın ya da yayın organlarına yapılan açıklamalardır.
Konferans: Bilimsel, toplumsal ya da sanatsal bir konuda bilgi vermek için uzmanlar tarafından yapılan konuşmadır.
Söylev: Diğer adı nutuktur. Herhangi bir konuda bir topluluğa karşı yapılan konuşmadır.
PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİ:
Güncel konularla ilgili ya da öğrencilerin düşünmesini sağlayacak herhangi bir problem durumuyla ilgili konuları sınıf ortamına getirerek bilimsel problem çözme basamaklarını kullanarak çözülmesi amaçtır. Öğretmen öğrencilerine yol gösterici olmalıdır, onlara rehberlik etmelidir. Bu yöntem öğrencilerin eleştirel düşünmesini, yaratıcı düşünmesini sağlar. Bu yöntem fazla zaman alabilir ve öğrencilerin değerlendirilmesi de güçtür.
TARTIŞMA YÖNTEMİ:
Bu yöntemde öğretmen öğrencilerin düşünmesini sağlar. Anlaşılmayan konuların açıklanmasını, öğrenmenin pekiştirilmesini sağlayan yöntemdir. Tartışma yönteminde öğrenciler kendilerini ifade etmeyi geliştirir. Arkadaşlarının görüşlerine saygı duymayı öğrenir. Tartışma yönteminde sınıfta demokratik bir ortam oluşturulmalıdır. Tartışılacak konuyu, tartışma şeklini öğretmen ve öğrenciler birlikte belirlemelidir. Bilgi yetersizliği olan durumlarda tartışma yöntemi uygun değildir. Tartışma yönteminde kullanılacak konular öğrencilerin dikkatini çekmelidir.
TARTIŞMA TEKNİKLERİ:
Sempozyum: Bir konuyla ilgili iki ya da daha fazla katılımcının bir izleyici grubu önünde bilimsel çalışmalarını özetledikleri ve tartıştıkları tekniktir. Sempozyumun her oturumunda 3-5 ya da 5-7 katılımcı yer alır. Oturumu yöneten bir başkan vardır. Her katılımcı çalışmasını eşit sürede sunar. Sunum bitiminde dinleyiciler sorularıyla katılabilirler. Konu özetlenerek sonuca ulaşılır.
Seminer: Bir alandaki uzman kişinin bir konu üzerinde yaptığı bilimsel çalışmayı sunduğu tekniktir. Semineri yöneten bir başkan vardır. Başkan seminer konusu alanında uzman olmalıdır. Bir ya da birkaç kişi seminer sunabilir. Seminer tek bir konuda olduğu için konunun derinlemesine öğrenilmesini sağlar.
Panel: Güncel ya da sosyal bir konunun bir grup uzman tarafından farklı yönleriyle ele alınmasıdır. Her katılımcı konuyu farklı bir yönüyle ele alır. Panelde bir başkan vardır ve konunun alanında uzmandır. Uzmanlar arasındaki tartışmalar tamamlandıktan sonra dinleyicilerin soru sorması sağlanır.
Zıt Panel: Zıt panelde iki grup vardır. Bir grup soru soran, diğer grup yanıt veren gruptur. Paneli yönetecek bir lider vardır. Konu sınıfa sunulduktan sonra soru grubunun sorulara çalışması yanın grubunun ise yanıtlarına çalışmaları için 10-15 dk süre verilir. Sürekli aynı öğrenci soru sormamalıdır. Sürekli cevapları aynı öğrenci vermemelidir.
Forum: Bir konuda bir başkanın yönetiminde bir konunun farklı taraflarının dinleyiciler önünde tartışılmasıdır. Öğrenciler birbirleriyle tartışmazlar. Sadece görüşlerini savunurlar. Dinleyiciler başkandan (öğretmenden) söz alarak sorular sorabilirler. Panelden sonra da kullanılabilir.
Kollegyum: İki grubun bir konuyu tartıştığı tekniktir. Bir grup uzmanlardan diğer grup dinleyicilerden oluşur. Dinleyici grup konuya önceden hazırlık yapabilir. Dinleyici grubu görüşlerini söylerken yetersiz kaldığı durumlarda kaynak gruba sorular sorabilirler.
Vızıltı (Buzz) Grupları: 2 öğrenci varsa ikişer dakika, 3 öğrenci varsa üçer dakika dört öğrenci varsa dörder dakika şeklinde tartışma tekniğidir. Her öğrenci kişi sayısı kadar sürede tartışmaya katılıp fikirlerini sunar.
Açık oturum: Sosyal, sanatsal, güncel vs. bir konuda kişilerin dinleyiciler önünde tartışmasıdır. Her konuşmacı birden fazla söz alma hakkına sahiptir. Tartışmanın sonunda mutlaka özet ve değerlendirme yapılmalıdır.
Münazara: İki grubun bir konuyla ilgili farklı tezleri jüri önünde tartışmasıdır. Her grup kendi tezini savunduğu için ön hazırlık gerekmektedir. Jüri, iki grubun üyelerini tek tek değerlendirir ve kazananı açıklar. Bu teknikte amaç karşı grubun tezini çürütmek değil, kendi tezini en iyi şekilde savunmaktır.
ÖRNEK OLAY YÖNTEMİ:
Gerçek yaşamdan alınmış bir olayı (video, gazete haberi) öğretmen sınıf ortamına getirir. Örnek olayın güncel olması ve ilgi çekici olması gerekir. Öğrenciler birden fazla çözüm önerileri sunabilmelidir.
WORKSHOP (ÇALIŞTAY)
3-5 kişiden oluşan uzman grubunun gerçekleşmiş bir örnek olayın çözümüne yönelik kısa sürede uygulamaya dönük bir öneri geliştirmeleri ve önerileri uygulamaları şeklinde gerçekleştirilir. Az sayıda katılımcı olduğu için sınıf ortamında uygulanması zordur.
GÖSTERİP YAPTIRMA:
Bu yöntem özellikle psikomotor becerileri geliştirmek için kullanılır. Bu yöntemde öğretmen yapılacak durumu öğrencilerine gösterir daha sonra öğrencilerin yapmasını bekler. Öğrenciler gösterileni yaparken öğretmen öğrencilerine rehberlik eder.
BEYİN FIRTINASI TEKNİĞİ:
Bu tekniğin amacı öğrencilerin bir konuyla fikir üretmelerini sağlamaktır. Öğrenciler verilen konuyla ilgili fikirlerini üretirken öğretmen görüşünü ifade edip fikri değerlendirmez. Tüm fikirler not edilir ve bir sonuca varılır. Bu teknik öğrencilerin üst düzey düşünmesini sağlar. Yaratıcılıklarını geliştirir.
GÖSTERİ TEKNİĞİ:
Sınıfta hem görmenin hem de duymanın etkin olarak kullanıldığı tekniktir. Öğretmen öğrencilerine model, maket veya konuyla alakalı bir materyal göstermelidir. Gösterimi yaparken öğretmenin materyale uygun açıklamalar yapmaları istenir. Öğretmenin gösterimine önceden hazırlık yapması gerekir.
SORU-CEVAP TEKNİĞİ:
Öğretmen konuyla ilgili öğrencilerine sorular sorar. Öğretmen öğrencilere konunun daha iyi anlaşılması için dönütler verir. Öğrencilerin üst düzey becerilerini ölçmeye yönelik sorular olmalıdır. Sorular açık, net ve anlaşılır olmalıdır. Sorular mantıklı ve amaca yönelik olmalıdır.
SOKRATİK TARTIŞMA TEKNİĞİ:
Öğretmen öğrencilere bazı sorular sorarak öğrencilerin doğruyu bulmasını sağlar. Bu teknikte öğrencilerin düşüncelerindeki çelişkilerin ortaya çıkması sağlanır.
SOKRAT SEMİNERİ: Bu teknik metnin incelenmesine dayanır. Bir metindeki düşünceleri öğrenciye buldurmak için düzenlenen bir seminer şeklinde gerçekleşir. Öğretmen öğrencilere metinle ilgili sorular sormalı, semineri yönetmeli ve öğrencileri desteklemelidir.
- Seminer konusu metin öğrenci seviyesinin üstünde seçilmelidir.
- Öğrencilerin üzerinde tartışılacak metinle ilgili önbilgilere sahip olması gereklidir. Metin öğrencilere dağıtılarak dikkatlice okumaları sağlanmalıdır.
- Öğrenciler daire şeklinde oturur.
- Lider açılış sorusunu gruba sunar ve tartışmayı başlatır.
- Öğrenciler söz almadan konuşabilir fakat başka bir konuşmacının sözü kesilmemelidir.
- Tartışma sonunda öğrenciler hem bireysel olarak hem de grup olarak tartışmayı değerlendirir.
DRAMA:
İnsanın kendini başkasının yerine koyarak gelişmesini, kendini ifade edebilmesini, yaratıcı düşünmesini sağlar. Hazır bir metin yoktur.
ROL OYNAMA:
Öğrencilerin belli bir konuyu, durumu oyun şeklinde anlattığı öğrenci merkezli bir etkinliktir. Öğrencilerin rollerine iyi hazırlanmaları gerekir.
BENZETİM (SİMÜLASYON) TEKNİĞİ:
Gerçek materyallerin kullanılmasının zor ve maliyetinin yüksek olduğu durumlarda kullanılan tekniktir. Gerçek durumlar yapay şekilde simüle edilerek sunulur. Öğrencilerin dikkatini çekebilmek için oldukça kullanışlıdır. Benzetimlerin küçük gruplarla yapılması aktif katılım için önemlidir.
MİKRO ÖĞRETİM TEKNİĞİ:
Öğretmen adaylarının hizmet öncesi eğitimde öğretmenlik mesleğiyle ilgili gelişimlerini üst düzeye çıkarmak için kullanılan bir tekniktir.
- Öğretim elemanının da içinde bulunduğu 1-5 kişilik küçük bir grup oluşturulur.
- Dersi anlatacak öğretmen adayının herhangi bir konuyla ilgili kısa bir ders planı hazırlaması gerekir.
- Öğretmen adayı hazırladığı ders planı çerçevesinde konusunu grup üyeleri önünde anlatır. Öğretmen adayının anlatımı videoyla kaydedilir.
- Öğretmen adayı anlatımını bitirdikten sonra video kayıtları tüm grup tarafından birlikte izlenilir.
- İzlenilen dersin tüm grup üyeleri tarafından değerlendirilmesi, eleştirilmesi ve eksikliklerin belirlenmesi sağlanır.
- Dersin eleştiriler ve değerlendirmeler doğrultusunda yeniden hazırlanması ve işlenmesi gerçekleştirilir.
ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ:
Öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerinin gelişmesini amaçlar. Her şapka rengi farklıdır ve farklı anlamları vardır.
- Beyaz şapka: Objektifliği ve tarafsızlığı temsil eder. Bu şapkanın penceresinden bir problem durumuna ilişkin düşüncelerin ortaya konulmasında olaylara gerçek ve nesnel açıdan bakılır.
- Sarı şapka: İyimser şapka olarak da bilinir. Olaylara iyi yönlerinden bakmayı ve düşünceleri bu şekilde ortaya koymayı gerektirir. Polyannacı şapka da denebilir.
- Yeşil şapka: Yaratıcılık şapkası olarak da tanımlanabilir. Yaratıcı düşünceleri, önermeleri, tahminleri, seçenekleri ve fikir üretimini ortaya koymayı gerektirir.
- Kırmızı şapka: Duygusal zekâyı temsil eder. Sezgisel hisleri, içgüdüyü ve duyguları temel alır. Problemlere duygusal açıdan odaklanmayı gerektirir.
- Siyah şapka: Kötümser şapka olarak da tanımlanabilir. Olaylara tutucu, karamsar, şüpheci ve riskler açısından bakmayı gerektirir. Olayların olumsuz etkilerini görmeye odaklanır.
- Mavi şapka: İşlevsel zekâyı temsil eder. Olayları eldeki veriler ışığında değerlendirmeyi ve bu yönde bir düşünce oluşturmayı gerektirir. Bu aşamada öğretmenin düşünceleri değerlendirmesi ve özetlemesi vardır.
