Paralimpik Oyunlar
Sporcu Hikâyesi: Bu etkinlik için davet edilecek sporcuya ulaşılamazsa aşağıda verilen hikâyelerden veya oyunculara ait videolardan yararlanılabilir. Öğrencilerin; engelli sporcuların/kişilerin farkına varmaları ve atletik/kişisel başarılarının ortaya çıkarılan yeni bir yönünü keşfetmeleri amaçlanmaktadır. Engelli bir sporcu ile kişisel iletişimi tecrübe etmek, bir engelle yaşamanın nasıl bir şey olduğunu dinlemek, engelli olmanın bir engel ifade etmediğini anlamak, misafir sporcunun dalındaki sporla ilgili konuları öğrenmek (kurallar, adaptasyonlar, beceriler, eğitim, ekipman vb.), misafir sporcunun spordaki yetenekleri ve başarıları için saygı duymak, misafir atletin spor kariyerindeki başarı ve başarısızlıklarını keşfetmek gerekmektedir.
Bu etkinlik öncesinde, öğretmen öğrencileri hazırlamalıdır. Öğrenciler davet edilen sporcu ile ilgili araştırma yapmalı ve sorular oluşturmalıdırlar. Öğretmen, misafir sporcu veya misafir sporcuları tanıtır ve etkinliği idare eder. Sporcu kendini tanıtır. Deneyimlerini, kendi günlük ve spor hayatının hikâyesini anlatır. Daha sonra öğrencilere önceden hazırladıkları veya spontane sorularını sorma şansı verilir. Öğretmen, öğrenciler ve sporcular arasında idareci olarak hareket etmeli ve tartışmanın hedeflenen konulara isabet etmesini sağlamalıdır.
Tartışılacak ilginç başlıklar şunlardır:
a) Spor: Kurallar, sınıflandırma, özel ekipman, adaptasyonlar, antrenman, spor yaralanmaları, yarışma,
b) Günlük hayatta engellilik: Tekerlekli sandalyeden normal sandalyeye geçiş (gösterimi), destek, günlük yaşamda aktiviteler (adl), hijyen, zorluklar, dezavantajlar, fırsatlar, seyahat, engeller, sosyal tutumlar vb.
c) Yetkilendirme: Engelliliğe bağlı zorlukların üstesinden gelmek için sporla yardım.
Öğretmen bir başlıkla ilgili fazla odaklanıldığında müdahale etmelidir. Öğrencilerin engelle yaşamanın ve engelli olarak sporda yer almanın nasıl olduğunu anlamaları sağlanır. Öğrencilere engelliliğe bağlı zorlukların üstesinden gelen aktif sporculardan örnekler verilir.
Gizem Girişmen (Türkiye, Okçuluk): 1981 yılında Ankara’da doğdu. 11 yaşında trafik kazası geçirdi. Bir daha yürüyemeyeceğini Almanya’da tedavi gördüğü hastanede annesinden öğrendi. İlk tepkisi “Neden ben?” oldu. Balerin olmak en büyük hayaliydi ama artık yaşamını tekerlekli sandalyede sürdürecekti. Kaza sonrası isyan etmedi, hayata küsmedi. Çalıştı, okudu, azmetti… Bilkent Üniversitesi İşletme Bölümü’nü şeref derecesiyle bitirdi. 2004 yılında okçuluğa başladı. 2008 Pekin Olimpiyat ve Paralimpik Oyunları’nda altın madalya, 2009 Bedensel Engelliler Dünya Okçuluk Şampiyonası’nda ise bireysel yarışmada yine altın madalya alarak dünya şampiyonu oldu. 29 yaşındaki millî sporcu Laureus Dünya Spor Akademisi tarafından “Yılın Engelli Sporcusu” ödülüne aday gösterildi. Son üç yıldır IPC dünya sıralamasında birinci olmuştur. Girişmen “Benim ilk okum karavanaydı, yani hedef tahtasını bile tutturamadım. Ama disiplinli çalıştım ve başardım.” diyor.
Erin Popovich (USA, Yüzme): Erin Popovich Amerikan Paralimpik atletlerin en başarılılarından biridir. Geçmiş iki Paralimpik Oyunları’nda diğer Amerikan yüzücülerinden daha fazla madalya kazanmıştır. Erin doğuştan gövdesi normal fakat kol ve bacakları çok kısa olarak Akondroplazi diye adlandırılan genetik bir bozuklukla dünyaya gelmiştir ve Paralimpik Oyunları’nda “Les Autres” denilen grupta sınıflandırılmaktadır. 12 yaşında yüzmeye başlamış ve sadece 6 ay sonra ilk uluslararası müsabakasında yarışmıştır. 2000 Sydney Paralimpik Oyunları’nda 3 altın, 3 gümüş madalya alarak 4 dünya rekoru kırmıştır. 2004 Atina Paralimpik Oyunları’nda, yarıştığı her müsabakada (5 bireysel, 2 bayrak) bir altın madalya kazanmıştır.
Henry Wanyoike (Kenya, Atletizm): Henry 21 yaşında Kenya Millî Atletizm takımındayken optik sinirlerine aldığı bir darbe sonucu aniden görme duyusunun %95’ini kaybetti. Tekrar kendi kendine yeterli bir hale gelerek, atletizme geri döndü. Şampiyon olma arzusu ve iradesi ona rehberlik etti ve sadece bir yıl sonra Sydney 2000 Paralimpik Oyunları’na girmeye hak kazandı. Rehberi sıtma hastalığına yakalandığında, Henry 5.000 m’de kalabalığın haykırışlarıyla altın madalya kazandı. Performansı, Atina 2004 Paralimpik Oyunları’nda 5.000 m ve 10.000 m de altın madalya kazanarak devam etti. Henry Kenya ve dünya genelinde de birçok hayır işiyle uğraştı. Halen kendi organizasyonu olan Henry Wanyoike Vakfında katarakt operasyonuna ihtiyacı olan insanlar için çalışmaktadır.
Gerd Schönfelder (Almanya, Kayak): Gerd 1989’da bir tren kazasında sağ kolunu kaybetmeden önce profesyonel bir kayakçıydı. İlk paralimpik başlangıcını Tignes-Albertville 1992 kış Paralimpik Oyunları’nda yaptı ve şimdiye kadar 5 kış Paralimpik Oyunları’na katıldı. O günden beri 12’si altın olmak üzere 16 paralimpik madalyası kazandı. Bu onu kış Paralimpik Oyunları’nda kayak dalında en çok altın madalya kazanan sporcu yaptı. Bu başarılarından dolayı Almanya’daki en büyük spor ödülü olan Silberness Lorbeerblatt’ı (gümüş yonca ödülü) 3 kez kazandı. Gerd, baton kullanmadan hızı 100 km/saat’in üzerine çıkabilmektedir.
Oscar Pistorius (Güney Afrika, Atletizm): Oscar Pistorius her iki bacağında kaval kemiği olmadan doğdu. Bacakları henüz kendisi 11 aylıkken diz altından kesildi. 1994 yılının başlarında rugby oynarken geçirdiği bir kazayı takiben atletizme başladı ve sadece birkaç ay sonra altın madalya kazandı. Erkekler Atina 2004 Paralimpik Oyunları’nda 200 m T43’te (her iki bacağı dizden ampüte) yeni bir dünya rekoru kırdı ve bu onu paralimpik atletizmin gelmiş geçmiş en büyük yıldızlarından biri yaptı. Çoğu çift bacak ampütesine sahip atlet tekerlekli sandalye kullanırken, o iki protez üzerinde koşmaktadır ve lakabı “Bacaksız koşan en hızlı adam”dır. 2006 IPC Atletizm Dünya Şampiyonası’nda kendi dünya rekorunu hem “200 m hem de 400 m” T44’de kırdı. Halen Güney Afrika Engelli Şampiyonlarının en kıdemlisidir. Atletizmin yanında su topu, rugby, tenis, kriket, futbol ve güreş yapmaktan hoşlanır ve aynı zamanda hayır işleriyle ilgilenmektedir. “Protez bacaklara sahip olmak nasıl bir duygu?” diye insanlar ona sorduğunda “Normal bacaklara sahip olmak nasıl bir şey bilmiyorum ki. Her şeye rağmen ben böyle doğmuşum. Tek bildiğim budur.” diye cevap vermiştir.
Javier Ochoa (İspanya, Bisiklet): Javier Ochoa, Tour De Fransa 2001’de bir antrenman kazasında başına aldığı bir darbe sonucunda travmatik beyin zedelenmesi geçirdi ve takım arkadaşı aynı zamanda ikiz kardeşini de bu kazada kaybetti. Javier ilk spor zaferini engelli bir bisikletçi olarak kazandı. 1996’da Ulusal
Amatör Şampiyonuydu ve 2000 yılında Costa Blanca’da Kelme takımıyla beraber 13. olarak profesyonel bir yarışçı oldu. Dokuz haftasını komada geçirdikten sonra 2004 Atina Paralimpik Oyunları’na katıldı. Erkekler CP3/4 yol/zaman kategorisinde yarışarak altın, CP3/4 ferdî kategorisinde gümüş madalya kazandı.
Kaynak: Oyun Oynuyorum Derleme Kitapçığı, MEB, 2019
